วันพฤหัสบดีที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2560

เกอิชา นาฏนารี #7: เกอิชา อาชีพที่มีผู้หญิงเป็นศูนย์กลาง

     “ธุรกิจหลักของญี่ปุ่นนั้นไม่ใช่การต่อเรือ แต่เป็นการรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิม การผลิตวิทยุทรานซิสเตอร์หรือไม่ก็กล้องถ่ายรูป ทั้งหมดนั่นคือธุรกิจของการให้ความบันเทิง”
     - Boye De Mente, ผู้ชื่นชอบเกอิชา -

     คำว่าเกอิชา แปลตรงตัวว่า "ศิลปินผู้ให้ความบันเทิง" แม้ว่าจะมีหญิงขายบริการบางกลุ่มอ้างตัวว่าเป็นเกอิชา แต่พวกเขาไม่ใช่ ชีวิตรักของเกอิชาแตกต่างจากชีวิตการทำงานของพวกเธอในฐานะเกอิชาโดยสิ้นเชิง เพราะเกอิชามีหน้าที่เพียงการให้ความบันเทิงแขกด้วยดนตรีการร่ายรำ และการสนทนา

     “เกอิชาเป็นผู้หญิงที่ได้รับเงินมาก ประสบความสำเร็จมาก และเป็นหญิงที่แข็งแกร่งมากที่สุดในญี่ปุ่น สิ่งนี้ยังคงเป็นจริงเสมอมา”
     - Iwasaki Mineko, จากหนังสือ Geisha, a Life -

     เกอิชาเรียนการร่ายรำตามแบบญี่ปุ่นดั้งเดิม และรักษาภาพลักษณ์ของตนให้ดูสูงส่ง แม้เกอิชาต้องเป็นหญิงโสด แต่พวกเธอก็อาจมีคนรักได้

     “ปัจจุบันไม่มีเกอิชาชาวตะวันตกทำงานอยู่เลย วัฒนธรรมของเกอิชานั้นจัดได้ว่าเป็นศิลปะดั้งเดิมของญี่ปุ่นที่ปราศจากมลทิน”
     - Kenneth Champeon, บทความ The Floating World -
*บทความนี้ค่อนข้างเก่า แต่ปัจจุบันมีเกอิชาชาวต่างชาติทั้งตะวันตก และประเทศอื่นในแถบตะวันออกด้วย*

     ความสัมพันธ์ของเกอิชากับแขกผู้ชาย

     ความสัมพันธ์ของเกอิชากับแขกผู้ชายนั้นแตกต่างจากความสัมพันธ์ของสามีภรรยาอย่างมาก เกอิชาในอุดมคติต้องแสดงศิลปะที่ร่ำเรียนมาเพื่อให้ความบันเทิงแขก แต่ภรรยาในอุดมคติต้องมีความเจียมเนื้อเจียมตัว เกอิชามีอิสระมาก แต่ภรรยาต้องตกอยู่ใต้ความเคร่งเครียดของการรู้จักหน้าที่และความรับผิดชอบ ตามประวัติศาสตร์ บางครั้งเกอิชาก็แต่งงานกับแขกของพวกเธอ แต่การจะแต่งงานได้นั้นต้องแลกมากับตำแหน่งเกอิชา ซึ่งก็คือต้องลาออกนั่นเอง

     นอกจากนี้ เกอิชายังสามารถจีบกันกับแขกได้ แต่ต้องอยู่ภายในกรอบของคำว่าการต้อนรับและไมตรีจิต ไม่ใช่ความรัก โดยการฝึกฝนหลายปีจะช่วยทำให้พวกเธอสามารถประยุกต์ละแก้ปัญหาเฉพาะหน้าในสถานการณ์ต่างได้ดีขึ้น

     เกอิชา อาชีพที่มีผู้หญิงเป็นศูนย์กลาง

     ผู้หญิงในสังคมเกอิชาถือได้ว่าเป็นผู้หญิงที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในญี่ปุ่น เพราะในเส้นทางสายนี้ เกือบทุกอย่างที่เกี่ยวข้องจะถูกจัดการโดยผู้หญิง หากไม่มีโรงน้ำชา (Ochaya : お茶屋) หรือโอกิยะ (Okiya : 置屋) ที่จัดการโดยผู้หญิงผู้มากด้วยทักษะเหล่านี้ โลกของเกอิชาอาจไม่มีอยู่จริงอีกต่อไป ผู้ดูแลโรงน้ำชาเป็นผู้ปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้สังคมนี้ดำเนินต่อไปอย่างราบรื่น และบางครั้งผู้ชายก็เข้ามาเกี่ยวข้องในโลกของเกอิชาด้วย เช่น ช่างทำผม ช่างแต่งกิโมโน(เพราะการจะผูกโอบิให้ไมโกะต้องใช้แรงอย่างมาก) และนักการบัญชี โดยบทบาทของผู้ชายในสังคมนี้มีความจำกัดอย่างมาก

     "โลกของเกอิชาครั้งเริ่มแรกนั้นถูกสร้างขึ้นมาเพื่อส่งเสริมความเป็นอิสระและการมีบทบาททางเศรษฐกิจของผู้หญิง แต่ก็ไม่ใชผู้หญิงทุกคนที่จะได้รับอิสภาพอย่างมากจากการประกอบอาชีพนี้ ซึ่งเกอิชามักถูกยกย่องในสังคมชาวญี่ปุ่นในฐานะผู้รักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมไม่ให้สูญหาย"
     - บทสัมภาษณ์ Iwasaki Mineko โดย Boston Phoenix -

     การจะเป็นเกอิชาไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะนี่เป็นทางเลือกของผู้หญิงที่ไม่ต้องการฐานะ “ภรรยา” อาจกล่าวได้ว่าสังคมของเกอิชานั้นเป็นสังคมที่มีผู้หญิงเป็นศูนย์กลาง เพราะผู้หญิงดูแลโอกิยะ เป็นครูสอนเกอิชารุ่นใหม่ เป็นเจ้าของโรงน้ำชา เป็นคนคัดเลือกรับเกอิชาเข้าทำงาน เป็นคนรับรายได้ ในขณะที่ผู้ชายมีบทบาทหลักเพียงการเป็นแขก ซึ่งเป็นบทบาทที่จริงๆ แล้วก็เป็นได้ทั้งแขกผู้ชายและผู้หญิง

     ในประวัติศาสตร์ผู้หญิงญี่ปุ่นมองเกอิชาเป็นผู้หญิงฉลาด แต่เกอิชารุ่นใหม่ในปัจจุบัน บางคนมองเป็นอาชีพที่มีอิสระ เพราะพวกเธอสามารถเลือกทางเดินให้ตัวเองได้ โดยไม่ต้องกังวลถึงความรับผิดชอบต่อครอบครัวโดยเฉพาะลูกๆ

Fumiou, Tai Sakura Okiya
ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก Wikipedia

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น